4 Απριλίου: Αμέτρητα αδέσποτα βαδίζουν σιωπηλά και ζητιανεύουν τα αυτονόητα

Της Κατερίνας Παπαποστόλου*

Όταν οι ολλανδικές φιλοζωικές οργανώσεις πήραν πρωτοβουλία το 2010, με σκοπό την ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας σχετικά με την τύχη των 600 εκατομμυρίων αδέσποτων ζώων που υπολογίζεται ότι ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες σε όλο τον κόσμο, καθιέρωσαν την 4η Απριλίου ως Παγκόσμια Μέρα των Αδέσποτων Ζώων.

Με τα χρόνια όμως ολοένα και περισσότερο καθιερώνεται ως μέρα κραυγής για όλους εκείνους τους εθελοντές που ματώνουν καθημερινά στον δρόμο και στα καταφύγια πολεμώντας την ανθρώπινη ανευθυνότητα, αδιαφορία, αναλγησία και πολύ συχνά απανθρωπιά. Αυτά τα αλητάκια του δρόμου καθημερινά φλερτάρουν με τον θάνατο. Ένα τεράστιο ποσοστό από αυτά χάνει τη μάχη ή ζει μια ζωή κόλαση, μέσα στην ανασφάλεια και στον τρόμο, ενώ ένα σχετικά ευτυχώς πλέον μεγάλο ποσοστό την κερδίζει και μαζί της και μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή και στην αγάπη.

Αυτή η Παγκόσμια Μέρα είναι εδώ ολοζώντανη να μας υπενθυμίζει πως είναι μια μέρα κραυγής και όχι γιορτής. Μια μέρα αφιερωμένη σε όλα εκείνα τα πλάσματα που ζουν κάτω από σκληρές συνθήκες στους δρόμους, υποσιτίζονται, αφυδατώνονται, υποφέρουν από το κρύο ή την αφόρητη ζέστη, αρρωσταίνουν, πέφτουν θύματα τροχαίου, βασανίζονται και κακοποιούνται από ανθρώπινα χέρια και πεθαίνουν πολύ συχνά αβοήθητα. Στοιβάζονται μέσα σε άθλια κλουβιά ελληνικών κυνοκομείων κολαστηρίων και περιμένουν ως αριθμοί καρτερικά τον θάνατό τους. Αυτό είναι για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Αριθμοί μονάχα… Ένα μεγάλο ποσοστό όμως από αυτά βρίσκουν τον ήρωά τους και περνούν το υπόλοιπο της ζωής τους μέσα σε μια αγκαλιά απολαμβάνοντας ασφάλεια και αγάπη. Πολύ μικρό όμως σχετικά με όλα τα άλλα που αργοπεθαίνουν καθημερινά…

Αν τα αναζητήσουμε με τα μάτια μας και τα προσέξουμε, είναι παντού. Και είναι αμέτρητα και πολύ ταλαιπωρημένα σωματικά και ψυχικά. Βαδίζουν σιωπηλά και ζητιανεύουν τα αυτονόητα. Λίγο φαγητό, λίγο νερό, ένα χάδι, ένα ασφαλές μέρος για να κοιμηθούν, λίγη προσοχή. Υποφέρουν σιωπηλά, δεν μιλάνε, αλλά πολλοί από μας μπορούμε και διαβάζουμε αυτά που λένε. Και μπορούμε να τα βοηθήσουμε έστω από λίγο ο καθένας μας. Ζούνε ανάμεσα μας και ζητούν αυτά που αναζητούμε και εμείς! Ξυπνούν το πρωί και ξεκινούν για την αναζήτηση των απολαύσεών τους. Φαγητό, νερό, συναναστροφή με τους ομοίους τους αλλά και με τους ανθρώπους και μια ζεστή γωνιά να κοιμηθούν.

Οι φιλοζωικές εκδηλώσεις αυτή τη μέρα που λαμβάνουν χώρα σε όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια, επιτυγχάνουν χρόνο με τον χρόνο όλο και μεγαλύτερη ανταπόκριση του κόσμου να συμμετέχει σε αυτές με σκοπό την προάσπιση των δικαιωμάτων αυτών των πλασμάτων και ενισχύουν σαφώς τη διάθεση του να υιοθετήσει κάποιος ένα αδέσποτο ζώο, αντί να αγοράσει ικανοποιώντας συχνά ένα μέρος της ματαιόδοξης πλευράς του. Μα επιστρέφοντας στην πραγματικότητα πολύ λίγα πράγματα δυστυχώς εντέλει αλλάζουν και πολλές από αυτές τις υιοθεσίες διαπνέονται από ένα μόνιμο αίσθημα ανευθυνότητας! Ο κόσμος συμμετέχει σε αυτές τις εκδηλώσεις, το αίσθημα οίκτου για ένα αδέσποτο ζώο τον οδηγεί στην υιοθεσία του, αλλά η ανετοιμότητά του για αυτό, οδηγεί πολύ συχνά το ζώο πίσω, λες και έχει κάρτα αλλαγής ή ακόμη χειρότερα στον δρόμο. Χαρίζοντάς του απλόχερα έναν δεύτερο βάναυσο ψυχικό θάνατο, καθώς του έδειξε για λίγο μονάχα καιρό πώς θα μπορούσε να είναι η ζωή του.

Στο εξωτερικό σημαντικά κινήματα έχουν ενωθεί προς την κατεύθυνση προάσπισης των δικαιωμάτων αυτών των πλασμάτων, ενώ στην Ελλάδα ακόμη βαδίζουμε ανάμεσα σε φιλοζωικές διαμάχες των οποίων τα πυρά κατευθύνονται κατευθείαν πάνω στα ζώα τα οποία είναι και τα μοναδικά χαμένα από αυτό. Κατάρες, βρισιές, χυδαιολογίες, αντιδικίες, δικαστικές αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους ενεργούς συχνά φιλόζωους είναι καθημερινές διαδικτυακές πρακτικές ακόμη και πάνω στα πτώματα ζώων, με μοναδικό αποτέλεσμα την απομάκρυνση του κόσμου από τη φιλοζωία και την καταδίκη όλων εκείνων των πλασμάτων που δεν έχουν φωνή και έχουν εναποθέσει τη ζωή τους όλη στα χέρια μας.

Αυτό μάλιστα που συμβαίνει τις Παγκόσμιες Μέρες που όλοι σπεύδουν να διαδηλώσουν υπέρ της αγάπης για τα ακηδεμόνευτα ζώα, όταν όλο τον υπόλοιπο χρόνο οι ίδιοι σφυρίζουν αδιάφορα είναι το λιγότερο αστείο. «Εδώ άνθρωποι πεινάνε, τα αδέσποτα θα ταΐσουμε; Γέννησε η σκύλα μου πέντε κουτάβια, δεν τα θέλω, θα βρω τρόπο να τα δώσω ή να τα εξαφανίσω, αλλά δεν πρόκειται να τη στειρώσω και να πάω ενάντια στη φύση. Άντε μωρέ με τα @$#σκυλιά σας που δαγκώνουν όποιον βρούνε. Βρώμισε η γειτονιά από αυτά. Τα αγαπάω αλλά σπίτι μου δεν τα θέλω. Τα κατοικίδια ζώα έχουν γεννηθεί για να ζούνε ελεύθερα στη φύση, μην τα κλείνετε σπίτια σας», είναι ελάχιστες μόνο από τις φράσεις που καθημερινά ακούς από ανθρώπους που κατά βάθος δεν έχουν ποτέ βοηθήσει ούτε άνθρωπο.

Τα αδέσποτα ζώα και νιώθουν και σκέφτονται. Το μοναδικό που στερούνται είναι βούλησης και επιλογής, γιατί είναι έρμαια των διαθέσεών μας. Η μέρα τους εξαρτάται από τη διάθεση με την οποία θα ξημερώσει η δική μας μέρα! Μπορεί το βράδυ να κοιμηθούν στο αφράτο μαξιλάρι τους και το επόμενο πρωί, γιατί ο κηδεμόνας τους μάλωσε με τη γυναίκα του και θέλει να την εκδικηθεί, να τα βάλει στο λουρί κάνοντάς τους την τελευταία τους βόλτα. Αναγκάζοντάς τα να ζήσουν ζητιάνοι στους δρόμους ως περιττοί, επικίνδυνοι, βρώμικοι και ανεπιθύμητοι συμπολίτες μας.

Τα ζώα είναι η πιο αγνή πλευρά της φύσης, οι πιο πιστοί μας φίλοι. Ενώ εμείς τα δηλητηριάζουμε, εμείς τα κλωτσάμε, εμείς τους κόβουμε τα αυτιά και τις ουρές, εμείς τα πετάμε στα βουνά, στα ποτάμια, στα σκουπίδια για να τα ξεφορτωθούμε, εμείς τα αλυσοδένουμε, εμείς τα τιμωρούμε, εμείς τα στοιβάζουμε ως σκουπίδια στα αυτοκίνητα καθαριότητας του Δήμου. Εμείς καθορίζουμε τη ζωή τους. Εμείς τα πετάμε ως άχρηστα αντικείμενα, γιατί τα βαρεθήκαμε ή γιατί δεν χωράνε πλέον στη ζωή μας.

Και γιατί όλα αυτά; Γιατί νομίζουμε πως κυριαρχούμε στη φύση, ενώ εκείνα μας εμπιστεύονται ως την καλύτερη επιλογή της σύντομης ζωής τους. Τα ακηδεμόνευτα ζώα τα παρατήσαμε όλοι εμείς. Δεν φύτρωσαν ούτε έπεσαν από τον ουρανό.

Η μέρα αυτή ας είναι εδώ να μας θυμίζει ότι ο απλός οίκτος προς τα ζώα είναι άνευ αξίας. Δεν ωφελούν πουθενά εκφράσεις και σχόλια λύπησης στο διαδίκτυο κάτω από κάθε post που ζητά κάποιος εθελοντής φιλόζωος βοήθεια. Εκείνο που οφείλουμε είναι να προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε μια σχέση κατανόησης και ενσυναίσθησης μαζί τους, ώστε να αντιληφθούμε τα δεινά που υφίστανται, να τα αγαπήσουμε όπως αγαπάει ο δυνατός τον ευάλωτο και να αναλάβουμε κυρίως δράση υπέρ τους, κόντρα στην απάνθρωπη, ανήθικη και απαράδεκτη συμπεριφορά πολλών απέναντί τους.

Η ευαισθησία μας λοιπόν ας μην περιορίζεται στην ανάμνηση μιας παγκόσμιας ημέρας. Η κάθε μέρα, αν θυμόμαστε κάθε φορά τις τελευταίες μόνο κακοποιήσεις ζώων στην Ελλάδα, θα πρέπει να αποτελεί μέρα αφύπνισης για όλες εκείνες τις κοιμισμένες συνειδήσεις που βλέπουν το κακό να εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια τους και δεν κάνουν τίποτα. Είναι συνένοχοι σε κάθε έγκλημα…

Όλα αυτά τα θλιμμένα μάτια που γυρίζουν ανάμεσά μας γεμάτα φόβο και ανασφάλεια, μα και απελπισία κρύβουν μέσα τους μια πονεμένη ιστορία. Και το συναίσθημα πάντα μα πάντα της εγκατάλειψης, μιας ανθρώπινης πρακτικής που σημαίνει αποποίηση κάθε ευθύνης. Ο μέσος όρος ζωής ενός αδέσποτου ζώου ανέρχεται σε 1,5 με 2 χρόνια. Ο μέσος όρος ζωής ενός δεσποζόμενου σκύλου φτάνει ακόμα και τα 18 χρόνια. Δηλαδή ο άνθρωπος που το εγκαταλείπει του στερεί πάνω από δεκαπέντε χρόνια ζωής. Του στερεί δηλαδή το αναφαίρετο δικαίωμα να ζήσει. Πείνα, αφυδάτωση, αρρώστιες, εξαθλίωση, εξευτελισμός, κρύο, βροχή, φόλες, αυτοκίνητα, πυροβολισμοί, πετροπόλεμοι, ανελέητο ξύλο. Αυτά του χαρίζει! Ούτε καν έναν αξιοπρεπή θάνατο.

Αυτά τα υπέροχα «αλητάκια» του δρόμου με το σπινθηροβόλο βλέμμα, αναγκάζονται να δίνουν καθημερινό αγώνα για να επιβιώσουν επειδή ο άνθρωπός τους εγκατέλειψε. Εκείνα δεν θα τον εγκατέλειπαν ποτέ! Ακόμη και αν δεν είχαν σπίτι ή χρήματα για να ζήσουν!

Σε μια χώρα που τα αδέσποτα στο μεγαλύτερο ποσοστό τους είτε κακοποιούνται, είτε δολοφονούνται, είτε είναι πρώην δεσποζόμενα που εγκαταλείφθηκαν, για να έρθει η αλλαγή πρέπει να αλλάξουν ριζικά πρώτα οι πεποιθήσεις. Και για να αλλάξουν οι πεποιθήσεις πρέπει πρώτα κάποιος να πιστέψει σε αυτή την αλλαγή. Χρειάζεται η συνεργασία της Πολιτείας, της Δημοτικής Αρχής, της Αστυνομίας, των ΜΜΕ και φυσικά πάνω από όλα η δύναμη της ριζικής αλλαγής της Παιδείας.

Στείρωση, υιοθεσίες, αφύπνιση, ενημέρωση, λίγη τροφή και νερό, ριζική αλλαγή παιδείας στο σχολείο με ένταξη φιλοζωικών μαθημάτων, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση ενηλίκων με μηνύματα κοινωνικού και φιλοζωικού χαρακτήρα, εφαρμογή των νόμων, καταγγελία κάθε κακοποίησης και εγκατάλειψης, έλεγχος των εισαγωγέων, όσων Pet Shop εξακολουθούν να συντηρούν τα puppy mills, κλείσιμο των παράνομων εκτροφέων και κυνήγι στους ανεξέλεγκτους κυνηγούς. Και τότε μόνο ίσως αρχίσει να αχνοφαίνεται η ελπίδα.

Υπάρχουν Έλληνες που σκοτώνουν ζώα με το αυτοκίνητο και τα εγκαταλείπουν, προσπερνούν του γείτονα που αλυσοδεμένα χρόνια ουρλιάζουν, πετούν τα κουτάβια που γέννησε για πολλοστή φορά η σκύλα τους, εγκαταλείπουν τα ζώα τους στα βουνά. Πετάγονται σε post για υποτιθέμενες επιθέσεις από αδέσποτους σκύλους και απειλούν ότι θα ρίξουν φόλες σε όλα τα αδέσποτα «κοπρόσκυλα», βρίζοντας όλους εκείνους τους «προκλητικούς» που ενώ πεθαίνουν παιδιά από την πείνα εκείνοι ακόμη ταΐζουν ζώα.

Υπεύθυνη υιοθεσία για τα αδέσποτα ζώα λοιπόν, και δεν εννοούμε μόνο τη στείρωση, την ιατρική περίθαλψη, τη σίτιση και γενικότερα την απόλυτη ευζωία τους, αλλά το βασικότερο την υπομονή και το κουράγιο όλων εκείνων που υιοθετούν ζώα από το δρόμο και από τα κλουβιά. Την πάταξη κάθε μορφής βίας.

Υπάρχουν στην Ελλάδα «πρακτικές» που δεν αρκεί να αλλάξουν. Χρειάζεται να γκρεμιστούν και να ξαναχτιστούν. Από την αρχή σε νέες βάσεις και δεδομένα. Οι σκύλοι και οι γάτες που αναζητούν ένα σπίτι είναι χιλιάδες και είναι αυτό το όνειρο ζωής τους. Μήπως θέλεις να είσαι εσύ εκείνος που θα τους το χαρίσει; Τότε είσαι ένας από μας! Έλα μαζί μας! Υπεύθυνη κηδεμονία είτε σε δίποδο είτε σε τετράποδο και αγάπη αληθινή ανάμεσα σε δύο πλάσματα είναι να κρατιέστε από το χέρι μέχρι το τέλος του δρόμου. Όλα τα άλλα είναι για το φαίνεσθε. Άλλαξε μαζί μας τον κόσμο!

Αυτή η εποχή είναι κατάλληλη για να πάρουμε πίσω όλα όσα μας ανήκουν. Σε μια γενιά άλλοι θα εξακολουθούν να δρούνε εθελοντικά, άλλοι θα βοηθούν στο μέτρο που μπορούν, άλλοι θα συνεχίσουν αδιάφοροι και άλλοι θα καταντήσουν δολοφόνοι. Και κάποιοι θα σηκώσουν το βάρος της μεγάλης αλλαγής και του κτισίματος μιας νέας ζωοφιλικής παιδείας. Εκείνοι που δεν λύγισαν. Εκείνοι που για χάρη όλων εκείνων των πλασμάτων που χάθηκαν από ανθρώπινα χέρια, όσο οι άλλοι τους κατηγορούν ως μισάνθρωπους, θα αναλάβουν να επαναστατήσουν εκ μέρους των ζώων. Για τα δικαιώματά τους. Και είναι πλέον αρκετοί. Και θα νικήσουν. Γιατί δεν είναι πλέον μόνοι!

Ζούμε σε μια εποχή κομβική για όλους. Κάτω από τέτοιες συνθήκες ή θα συμβιβαστούμε ή θα εκτεθούμε και θα μοχθήσουμε για το λιγότερο κακό. Ή θα αράξουμε στους καναπέδες μας κάτω από το πέπλο του «έλα μωρέ σιγά, εγώ θα σώσω τον κόσμο;» ή θα επαναστατήσουμε με ηθική, λογική και συναίσθημα. Ίσως να μην τα καταφέρουμε να ανταποκριθούμε στις υψηλές προσδοκίες μας και ίσως να χάσουμε το θάρρος μας ή να μην έχουμε τη δύναμη που απαιτείται. Το σημαντικό όμως είναι να μη σταματάμε να διεκδικούμε για τα πλάσματα αυτά τον κόσμο που τους αξίζει. Το να φερθούμε στα ζώα με συμπόνια και ηθική είναι δείγμα σίγουρα της ηθικής και του πολιτισμού μας.

Τα πνευμόνια δεν αναπνέουν πίσω από τα σιδερένια κάγκελα των άθλιων ελληνικών κυνοκομείων και η ζωή στους δρόμους της Ελλάδας είναι ΚΟΛΑΣΗ. Δες μέσα από τα μάτια ενός αδέσποτου σκύλου. Αυτή είναι η αδέσποτη ζωή. Μη γελιέστε. Η απόλυτη κόλαση. Μέρα αφύπνισης και αυτή όπως για μας όμως η κάθε μέρα και ας βγούμε από το σκοτάδι μας, ας διαχειριστούμε το θυμό μας και τη θλίψη μας, ας ενωθούμε όλοι μας για έναν κοινό σκοπό. Πέρα από προσωπικές αντιπάθειες και εχθρότητες. Πέρα από κατάρες και αντιδικίες. Όταν μας ενώνει η αγάπη για τα ζώα τίποτα δεν είναι ικανό να μας χωρίσει. Η «πεποίθηση» πως όταν πεινούν άνθρωποι, το δράμα των ζώων γίνεται πολυτέλεια, δεν πρέπει να περάσει. Υπάρχει τροφή, στέγη και στοργή για όλους. Αρκεί η αποδοχή πως όλα τα έμβια όντα νιώθουν όλα το ίδιο. Η σιωπή είναι συνενοχή και στην περίπτωση που κάποιοι επιμένουν να κλέβουν βάναυσα τις ζωές αυτών των πλασμάτων θέλει ΚΡΑΥΓΗ. Γιατί δυστυχώς δεν θα αργήσει να έρθει και η σειρά μας. Και τότε κάποιος ίσως μας πει: «Όταν ήρθαν για τα αδέσποτα δεν μίλησες. Όταν έρθουν για σένα ποιος θα γαβγίσει;»

Ας είναι και αυτή η μέρα λοιπόν εκείνη η σπίθα που θα ανάψει τη φλόγα για έναν καλύτερο και ανθρωπινότερο κόσμο… Μην το καθυστερείς! Έλα μαζί μας!

*Η Κατερίνα Παπαποστόλου είναι εκπαιδευτικός, εκπαιδεύτρια σκύλων, ζωοθεραπεύτρια, συγγραφέας και ιδρύτρια της ομάδας Ζω.Ε.Σ.

Διαβάστε επίσης:

4 Οκτωβρίου: Μια ημέρα που μας θυμίζει πως ο οίκτος μόνο προς τα ζώα είναι άνευ αξίας

4 Απριλίου: Μέρα αδέσποτης κραυγής…