Σε αυτή την πρόσφατη ολιγόλεπτη συζήτηση στην εκπομπή του (κατά τη διάρκεια της οποίας ο χορτοφάγος φιλοξενούμενος διεκόπη για να γίνει διαφήμιση τυρόγαλων), ο Κ. Μπογδάνος παρέφρασε τον Τζέρεμι Μπένθαμ – και μάλιστα τη συγκεκριμένη φράση που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της θεωρίας των δικαιωμάτων των ζώων εδώ και 200 χρόνια – για να πει πως, «φιλοσοφικά ομιλώντας», το ερώτημα δεν είναι εάν κάποιο ζώο υποφέρει αλλά εάν έχει συνείδηση του γεγονός ότι υποφέρει. Ύστερα συνέχισε λέγοντας πως το αρνί, εν αντιθέσει με το δελφίνι, δεν αναγνωρίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη, άρα δεν μπορεί να έχει συνείδηση του ότι υποφέρει.
Νομίζω πως ένας άνθρωπος που λόγω επαγγέλματος πρέπει να χρησιμοποιεί πολύ καλά την γλώσσα, οφείλει να γνωρίζει ότι τον πόνο τον αισθανόμαστε, δεν έχουμε συνείδηση αυτού, πόσο μάλλον υπό την αυστηρά κυριολεκτική έννοια που χρησιμοποιούνται εδώ οι όροι. Καλό είναι, επίσης, εφόσον «ομιλεί φιλοσοφικά», να αποφεύγει ρηχά σοφίσματα όπως το παραπάνω – η πιθανή ικανότητα αυτοσυνειδησίας ενός οργανισμού δεν επηρεάζει σε καμία περίπτωση την ικανότητά του να αισθάνεται πόνο.
Ο Μπένθαμ παραμένει επίκαιρος. Το ερώτημα για την ηθική νομιμοποίηση της δολοφονικής μεταχείρισης των ζώων δεν είναι αν αυτά μπορούν να σκεφτούν ορθολογικά ή αν μπορούν να μιλήσουν. Το ερώτημα είναι: Μπορούν να υποφέρουν; Την απάντηση τη γνωρίζουμε χιλιάδες χρόνια τώρα. Ναι, φυσικά μπορούν να υποφέρουν. Και υποφέρουν βάναυσα.
*Ο Κώστας Αλεξίου είναι μεταφραστής και συντονιστής των Εκδόσεων Κυαναυγή.
Την Κυριακή 11 Νοεμβρίου διεξάγεται ο 30ός Κλασικός Μαραθώνιος Αθηνών. Ο Αλέξανδρος Γαλάζιος, που σήμανε την έναρξη του 4oυ ΣκυλοΜαραθώνιου που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Φιλαδέλφεια στις 7/10 μαζί με την σκυλίτσα του την Άστρα, θα πάρει μέρος στον αγώνα.
Χθες τελικά έγινε ο έλεγχος στο διαμέρισμα επί της οδού Ι. Δροσοπούλου στην Κυψέλη της Αθήνας όπου βρέθηκαν στο μπαλκόνι κομμάτια από δέρματα ζώων, που τελικά αποδείχτηκε ότι προέρχονται από μοσχάρι και όχι σκύλο ή γάτα.