Περί βιαιότητας, απονομής δικαιοσύνης κι αυτοδικίας...

Του Βαγγέλη Δρίβα*

Η βιαιότητα από έναν άνθρωπο προς ένα ζώο ή άνθρωπο βασίζεται στις πυρηνικές του πεποιθήσεις. Οι πυρηνικές μας πεποιθήσεις είναι οι βαθύτερες αλήθειες και οι γενικευμένοι κανόνες που έχουμε διαμορφώσει γνωστικά, δηλαδή στον νου μας και κατ' επέκταση, έχουμε αποδεχθεί ότι ισχύουν και θα εφαρμόζουμε για τον κόσμο, τους άλλους ανθρώπους και τον ίδιο μας τον εαυτό. Μερικές βασικές πεποιθήσεις για τη βία είναι... ότι η βία είναι αποδεκτή... ή... είναι λειτουργική... ή... δικαιολογείται... κ.τ.λ.

Όταν ένα ενήλικο άτομο διαπράττει βία προς ζώα και ανθρώπους, δε μπορούμε να κατηγορούμε τους γονείς του ή όποιον έπαιξε τον ρόλο του κηδεμόνα του και τα τραυματικά γεγονότα που βίωσε ως παιδί ή έφηβος. ΚΑΝΕΝΑΝ άλλον δε μπορούμε να κατηγορούμε πέραν του ίδιου.

Συνήθως βλέπω εκφράσεις στο διαδίκτυο «... Συγχαρητήρια στους γονείς που μεγάλωσαν ένα τέρας... ίδιοι θα είναι...». Σκεφτείτε ότι υπάρχουν περιπτώσεις που οι ίδιοι μπορεί να γνωρίζουμε και φαίνεται κι από την επιστημονική βιβλιογραφία, όπου οι γονείς ήταν καθετί άλλο παρά βίαιοι και τα παιδιά τους ως ενήλικες να είναι το αντίθετο.

Επομένως, η επίδειξη βίας βαραίνει μόνο τον δράστη. Κανείς άλλος δεν είναι υπεύθυνος για τη συμπεριφορά ενός βίαιου ατόμου παρά μόνο ο ίδιος. Σίγουρα, τα παιδικά κι εφηβικά τραυματικά γεγονότα έπαιξαν τον ρόλο τους. Ως ενήλικες, όμως, γνωρίζουμε ότι μεγαλώνουμε σε μια κοινωνία με κανόνες που τιμωρούν την βία, αλλά παρόλα αυτά κάποιοι την διαπράττουν.

Επίσης, έχουμε ευθύνη να αναζητήσουμε βοήθεια κι εννοώ ψυχοθεραπευτική, ώστε να επουλώσουμε τα τραύματά μας. Αυτά, ό,τι ζήσαμε δεν είναι δικαιολογία για οτιδήποτε κάνουμε για μία ζωή. Το πρόβλημα γίνεται πιο περίπλοκο, όταν ο δράστης είναι εκπαιδευτικός, κληρικός, επιστήμονας, κ.ά.

Η εκπαίδευση κάποιου παίζει έναν ρόλο, αλλά όχι καθοριστικό. Όλα κρύβονται βαθιά στον νου μας, στις πεποιθήσεις μας. Μπορεί κάποιος να έχει άριστη εκπαίδευση, αλλά να είναι βίαιος ή να μην είναι. Μπορεί, επίσης, να μην έχει ανάλογη εκπαίδευση και να είναι βίαιος ή και όχι.

Έτσι, πρέπει να αποφεύγουμε τη μετάθεση του στιγματισμού προς τους οικείους του δράστη, π.χ. συζύγου, παιδιών, γονέων, κ.τ.λ. κι αυτό θα πρέπει να σκεφτόμαστε όταν αντιμετωπίζουμε τέτοιες περιπτώσεις.

Δεδομένων των ποινικών και διοικητικών κυρώσεων στην κακοποίηση ζώων και μετά από τις βίαιες συμπεριφορές που έχουν επιδειχθεί προς σκύλους το τελευταίο σύντομο χρονικό διάστημα, θεωρώ ότι η επίδειξη της αγανάκτησης μας μέσω συγκεντρώσεων και διαμαρτυριών πρέπει (καταναγκαστικά για εμένα) να διαπνέονται από φιλειρηνισμό και όχι αυτοδίκαιη απονομή δικαιοσύνης.

Άλλωστε, οι μεγαλύτερες κοινωνικές αλλαγές επήλθαν μετά από μαζικές κοινωνικές διαδηλώσεις. Σκεφτείτε ότι αυτές οι πυρηνικές πεποιθήσεις βίας είναι νοήματα από συμπεριφορές των σημαντικών μας άλλων, των γονέων μας. Διερωτώμαι τι νόημα αποκτά ένα παιδί ή ένας έφηβος ακούγοντας έναν γονέα να λέει ότι «...πρέπει να του κάνουν το ίδιο...θα τον σκότωνα...» ή να βλέπουν να καταστρέφεται η ιδιοκτησία κάποιου ή να στιγματίζονται τα παιδιά του και η οικογένειά του εν γένει.

Ως κλινικός ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής, κατανοώ ότι τα νοήματα που θα αποκτήσουν ως μάρτυρες αυτών των περιστατικών θα είναι ότι η βία είναι ανεκτή κι αποδεκτή, αλλά κι ένα μέσο επίλυσης διαφορών και απονομής άτυπης ιδιωτικής δικαιοσύνης.

Εφόσον, ζούμε σε μια ευνομούμενη κι οργανωμένη κοινωνία, μέσω της οποίας έχουμε απονείμει την αρμοδιότητα αυτή στις ελεγκτικές, αστυνομικές και δικαστικές, αρχές, θα πρέπει να κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση. Η βία δε θα καταπατηθεί με επίδειξη βίας.

Δε μπορούμε να καταγγέλλουμε τον φασισμό κι από την άλλη να είμαστε εμείς αυτοί που θέλουμε να θανατωθεί ο δράστης ή να τον ξυλοκοπήσουμε τουλάχιστον. Δε μπορούμε να κάνουμε ένα βήμα πίσω στην ανθρώπινη εξέλιξη, όταν αποφασίζουμε εμείς ποιος θα ζήσει και ποιος όχι.

Είναι σαν να λέμε ότι όποιος επιδεικνύει βία θανατώνεται. Κι αν σκεφτεί κανείς ότι η βία διακρίνεται σε σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική, λεκτική, οικονομική, κ.τ.λ., τότε τι γίνεται; Ποιος θα ζήσει; Μήπως μέσω αυτών των παραδοχών μας, φαίνονται και κάποιες άλλες πεποιθήσεις; Δηλαδή, ότι η βία δεν αντιμετωπίζεται; Όποιος την ασκεί είναι καταδικασμένος; Αξίζει να θανατωθεί; Τότε, για τι προσπαθούμε να απαλλαχθούμε από τη βία; Εδώ δε γίνεται προσπάθεια να δικαιολογηθεί η βία. Ο βίαιος δράστης αξίζει να τιμωρηθεί από την Πολιτεία με τη μέγιστη των ποινών· τη φυλάκιση.

Θέλω, όμως, να πάω ένα βήμα παρακάτω, αν και είναι πολύ δύσκολο να εκφράσω αυτό που θέλω σε λίγες γραμμές. Αυτό αποτελεί ολόκληρη μελέτη. Για να αντιμετωπισθεί η βία στον πυρήνα της, δεν αρκούν ποινικές και διοικητικές κυρώσεις. Σε ορισμένες πολιτείες των Η.Π.Α. υπάρχουν θεραπευτικά προγράμματα στα οποία εντάσσονται υποχρεωτικά οι βίαιοι δράστες σε συνδυασμό με την έκτιση ποινής που διαρκούν χρόνια και μέσα από συγκεκριμένα πρωτόκολλα για τη βία. Στην Ελλάδα σαφώς και όχι.

Η βία λειτουργεί μέσα σε έναν φαύλο κύκλο που τροφοδοτείται από αδράνεια, αλλά και δευτερογενή βία. Έτσι, σχηματίζονται, αλλά και αποδεικνύονται πεποιθήσεις γύρω από αυτή. Επίλεξε την πιο λειτουργική πλευρά! Η βία αντιμετωπίζεται με ευαισθητοποίηση, κοινωνικές δράσεις, εκπαίδευση, αλλαγή και ειρήνη!

*Ο Βαγγέλης Δρίβας είναι αστυνομικός και κλινικός ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής και δημιουργός του μπλογκ https://reportanimalabusegreece.blogspot.com/

Διαβάστε επίσης:

M. Χουστουλάκη: Οι βεντέτες στην Κρήτη για λόγους εκδίκησης έχουν συχνά θύματα και τα ζώα (ηχητικό)

Μύκονος: Βρήκε 6 από τις κατσίκες του δηλητηριασμένες στην Ελιά

Σκάλα Αιτωλοακαρνανίας: Έκαψε περισσότερα από 100 πρόβατα για να τους εκδικηθεί

200 άδεια τελάρα η αιτία της βεντέτας που οδήγησε στο κρέμασμα δύο σκυλιών στις Μοίρες Ηρακλείου Κρήτης

Γεράκι Ηρακλείου Κρήτης: Βρήκε σφαγμένα 120 πρόβατα για λόγους εκδίκησης

Κρήτη: Βρήκε 35 κατσίκες & πρόβατα δηλητηριασμένα στην Κυρά Γραμμένη Λασιθίου

Πυργού Ηρακλείου Κρήτης: Κτηνοτρόφος βρήκε 102 πρόβατα σφαγμένα και τα δύο του σκυλιά νεκρά

Αγνάντα Ηλείας: Του σκότωσε 51 πρόβατα τα οποία έσφαξε και εγκατέλειψε στη στάνη

Νάξος: Στραγγάλισαν τα πρόβατα που κυοφορούσαν

Ρέθυμνο: Έδεσαν, ξυλοκόπησαν, εκτέλεσαν 15 πρόβατα και έκλεψαν άλλα 40

Ρέθυμνο: Κρέμασαν 3 σκυλιά μάλλον για λόγους αντεκδίκησης!

Ανώγεια Ρεθύμνου: Του έσφαξαν 60 πρόβατα

Ζήρος Σητείας: Της αποκεφάλισε το κουτάβι για να την εκδικηθεί