Η στάση μας απέναντι στα ζώα εμπόδιο στην ανάπτυξη;

Της Άννας Σταματίου*

Όπως κλείνει μια εξαιρετικά δύσκολη καλοκαιρινή σαιζόν αναρωτιόμαστε πιο θα είναι το μέλλον της Κάσου. Τα ράφια των μαγαζιών πολύ γυμνά φέτος.  Οι επισκέπτες λιγότεροι. Πως θα μπορέσουν οι διάφορες επιχειρήσεις να επιβιώσουν ενόψει της κρίσης; Από πού θα ‘ρθει η περιβόητη ανάπτυξη που ίσως να μας σώσει;  Και ποιον χαρακτήρα θα έχει;

Ένα είναι σίγουρο… για να την ελκύσουμε θα χρειαστεί να δείξουμε ό,τι καλύτερο έχουμε – εφόσον δεν διαθέτουμε ούτε ιστορικά μνημεία ούτε χρυσές παραλίες, ίσως αυτό το «καλύτερο» να είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι του νησιού.  Να ψάχναμε λοιπόν να αναγνωρίσουμε και να αναδείξουμε τους καλύτερος εαυτούς μας; Και μιας και κάνουμε τον κόπο, μήπως να αναγνωρίζαμε ταυτόχρονα και κάποια πράγματα που μας βάζουν εμπόδια και τρικλοποδιές, και να τα αφήναμε πίσω… εκεί που ανήκουν – στον Μεσαίωνα;

Μέσα στον Αύγουστο ξετυλίχτηκε μια μικρή αλλά συνηθισμένη τραγωδία.  Μια νεαρή μητέρα έκλαψε τον χαμό των πέντε παιδιών της.  Δεν μιλάμε για βομβαρδισμό στην Γάζα ούτε στην Συρία.  Πρόκειται για ένα είδος ζωντανού που ο πόνος του δεν υπολογίζεται και πολύ από τους Κασιώτες.

Η μητέρα αυτή ήταν σκύλος. Γέννησε σε μια γειτονιά της Αγία Μαρίνας έξι κουταβάκια. Τραβήχτηκε όσο απόμερα της επέτρεπε η αλυσίδα με την οποία είναι δεμένη, άνοιξε μια λακκούβα στο χώμα, και βάλθηκε να φροντίσει τα μικρά της με τον τρόπο της.  Όμως λογάριασε χωρίς τον ξενοδόχο.

Προφανώς ο ιδιοκτήτης της δεν τα ήθελε τα κουτάβια, και τα πέντε της τα πήρε και τα “εξαφάνισε”.  Παράνομη πράξη βέβαια, αλλά ας μην εστιάσουμε σ’ αυτό.  Σ’ ένα μικρό και απόμερο νησί όπου δεν υπάρχει κτηνίατρος ποιες ήταν οι επιλογές του;

Είναι υπερβολή να ζητήσουμε να φυλάσσονται πιο επιμελώς οι θηλυκές κατά το διάστημα που είναι σε οίστρο;  Σαν κοινωνία είμαστε υποχρεωμένοι να δεχτούμε ότι θα εγκυμονούν τα θηλυκά σκυλιά της Κάσου κάθε έξι μήνες και στη συνέχεια θα πνίγονται τα «περίσσια» κουτάβια τους;  Τι λέει αυτό για τις αξίες μας, για την ανθρωπιά μας;

Στην περίπτωση των σκύλων δεν είναι αυτό το μόνο θέμα.  Επίσης παράνομο είναι το μόνιμο δέσιμό τους, γιατί αναγνωρίζεται από τον Ελληνικό νόμο ότι έχουν την ανάγκη όχι μόνο τροφής και νερού αλλά και την ευκαιρία (όπως όλα τα ζώα) να εκφράζουν την φυσική τους συμπεριφορά… δηλαδή να τρέξουν, να παίξουν και να έχουν συχνή επικοινωνία με τον άνθρωπο… και με άλλα σκυλιά.

Όμως η Κάσος είναι γεμάτη απομονωμένα σκυλιά που ζουν δεμένα και σε άθλιες συνθήκες (περιτριγυρισμένα από τα κόπρανά τους και γεμάτα παράσιτα) μέχρι (αν είναι τυχερά) να ανοίξει το κυνήγι.  Πολλές φορές δεν έχουν καν κατάλληλο σπιτάκι για στοιχειώδη προστασία από ακραίες καιρικές συνθήκες.  Ο ξένος και ο υποψήφιος επενδυτής έχουν πολλαπλές ευκαιρίες να τα θαυμάσουν.

Ας στραφούμε και αλλού… ποιος δεν έχει δει τα αιγοπρόβατα στον δρόμο προς τον Άγιο Γιώργο στις Χαδιές να προσπαθούν απεγνωσμένα να γίνουν ένα με τις πέτρες κάποιας ξερολιθιάς μήπως καταφέρουν να επωφεληθούν των 30 εκατοστών σκιάς που προσφέρει;

Τα τελευταία χρόνια κάποιοι έφεραν και μοσχάρια στο νησί.  Όμως δεν έκαναν τον κόπο να τους κατασκευάσουν ένα στέγαστρο. Έχουν τα ζώα αυτά να στέκονται μέσα σ ’ένα ολόξερο χωράφι κάτω από τον καλοκαιριάτικο ήλιο.

Κάτω στον «ζωολογικό κήπο» που συντηρεί ο Δήμος Κάσου ζουν πουλιά και ιπποειδή (πόνυ, γαϊδούρια και άλογα) σε συνθήκες εξίσου ακατάλληλες.  Τα αρχικά δύο πόνυ αναπαράχθηκαν.  Κάθε νέο άτομο που γεννιέται κινδυνεύει όλο και περισσότερο να εκδηλώσει σοβαρό πρόβλημα υγείας, λόγω αιμομιξίας.

Ένα νεαρό άλογο, ο Άρης, είναι μόνιμα δεμένο και πλησιάζεται μόνο από τον κύριο που το φροντίζει παρότι θα μπορούσε να έχει μια φυσική και χρήσιμη ζωή αν είχε την σωστή εκπαίδευση.  Αυτήν το νησί δεν είναι σε θέση να του την προσφέρει. Ίσα-ίσα που καταφέρνει να του παρέχει τροφή.

Παρότι επί τρία χρόνια βρίσκεται αίτημα στο γραφείο του δημάρχου Κάσου για να φύγει ο Άρης να πάει στην Αμοργό (όπου τον θέλει κάποιος να τον ημερέψει και να τον μάθει να δουλεύει), ο Δήμος Κάσου δεν κατάφερε να πάρει μια απόφαση για να προχωρήσει το θέμα.

Μένει αλυσοδεμένος ο Άρης και τρελαίνεται σταδιακά – όπως κάθε άλογο που βιώνει τέτοιες συνθήκες – δεδομένο ότι όλα τα άλογα είναι εξαιρετικά νοήμονα ζώα και χρειάζονται ενασχόληση.  Ενόψει έλλειψης προγραμματισμού, σκέψης, και βούλησης, σιγά σιγά κλείνει το παράθυρο ευκαιρίας για τον Άρη.

Δεν μας ενδιαφέρει;  Ίσως θα έπρεπε. Η ανάπτυξη δεν είναι μονάχα το μπετόν, τα φώτα και οι χρωματιστές, σκερτσόζικες πινακίδες.  Έχει και ψυχική πτυχή.  Προς το παρόν, και αν δεν αλλάξει κάτι, μια εικόνα απονιάς και αδιαφορίας για τα ζώα είναι αυτή που θα δούμε όταν κοιτάξουμε στον καθρέφτη για να ελέγξουμε πως φαινόμαστε πιο έξω.

Λέγεται ότι ο βαθμός πολιτισμού μιας κοινωνίας δύναται να αξιολογηθεί από τον τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζει τα πιο αδύναμα στοιχεία του… τους γέρους, τους φυλακισμένους, τα βρέφη, τους αρρώστους… και τα ζώα.

Αν δεν μπορούμε οι Κασιώτες όλοι μαζί να αποποιηθούμε την τόσο ανθρωποκεντρική κληρονομιά που μας κρατάει στον Μεσαίωνα, ίσως δεν αξίζουμε να ‘ρθει να μας βρει καμία υλική ανάπτυξη.  Ίσως αξίζουμε να μας αφήσει στα απόνερα του ο χρόνος… και να αργοσβήσουμε.

*Η Άννα Σταματίου είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Animal Action. Η φωτογραφία του βαρελόσκυλου είναι από το νησί της Κάσου.

Διαβάστε επίσης:

Καταδικάστηκε με αναστολή η δήμαρχος και ο αντιδήμαρχος Κάσου για την κακοποίηση των ζώων κατ’ εξακολούθηση σε παράνομο ζωολογικό κήπο

Σε άθλιες συνθήκες ζουν τα ζώα στον παράνομο Δημοτικό Ζωολογικό Κήπο της Κάσου