Ελίζα Γκέσκου: Γιατί λέμε όχι στο παστούρωμα των ζώων

Της Ελίζα Γκέσκου*

Με ορισμό που δίνεται από το Farm Animal Welfare Council στη Μ. Βρετανία (FAWC, 2001) η ευζωία περιγράφεται μέσα από ένα σύνολο προϋποθέσεων που πρέπει να υφίστανται, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται οι βασικές ανάγκες των ζώων. Οι προϋποθέσεις αυτές, ή όπως το FAWC τις ονομάζει ‘ελευθερίες’ των ζώων, είναι οι εξής:
1) Απουσία πείνας ή δίψας
2) Απουσία καταπόνησης από το περιβάλλον - με κατάλληλο καταφύγιο
3) Απουσία πόνου, τραυματισμού ή ασθένειας,
4) Δυνατότητα εκδήλωσης φυσιολογικής συμπεριφοράς, και
5) Απουσία φόβου ή άλλης μορφής καταπόνησης (stress)

Ο Εθνικός Νόμος για τα ζώα Ν.4039/12, επιπρόσθετα τονίζει τι είναι ευζωία στο Άρθρο 1 όπου αναφέρονται ρητά οι έννοιες της προστασίας, καλής μεταχείρισης, απουσία πόνου και να μην υποφέρουν... και μέριμνα για σεβασμό της ύπαρξής τους».

Έτσι η ευζωία αποτελεί μια ευρεία έννοια, που περικλείει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική ευημερία του ζώου και σε κάθε προσπάθεια αξιολόγησής της πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα επιστημονικά εκείνα στοιχεία, που έχουν σχέση και με τα συναισθήματα των ζώων.

Η χρήση του «παστουρώματος» καταπατά τις τρεις από τις παραπάνω πέντε ελευθερίες:
1) Το ζώο τραυματίζεται
2) Δεν έχει τη δυνατότητα να εκδηλώσει τη φυσιολογική του συμπεριφορά
3) Στρεσσάρεται, φοβάται, καταπονείται.

Επομένως, η άποψη ότι - «η παστούρα είναι αποδεκτή εφόσον δένονται μόνο δύο πόδια ή εφόσον το σκοινί είναι μαλακό και δεν πληγώνονται τα πόδια ή επειδή τα ελεύθερα κατσίκια τρώνε τα φυτά» επιστημονικά είναι απολύτως λανθασμένες.

Γιατί ακόμα και αν γίνεται με τρόπο που η «παστούρα» (το σκοινί) δεν πληγώνει τα πόδια των ζώων, καταπατούνται οι δύο άλλες ελευθερίες, εξαιρετικά σημαντικές για τη ζωή ενός ζώου, είτε παραγωγικού, είτε εργασίας, είτε συντροφιάς.

Το πρόβλημα του παστουρώματος είναι σημαντικό και έχει να κάνει με νοοτροπίες δεκαετιών ίσως και αιώνων. Έχουμε επισκεφθεί στο παρελθόν πολλά νησιά όπου είναι εκτεταμένο (μεταξύ αυτών Πάρος, Νάξος, Φολέγανδρος, Κέα κτλ), έχουμε βοηθήσει πολλά τραυματισμένα ζώα, έχουμε συζητήσει με τους ιδιοκτήτες και γνωρίζουμε για τη δυσκολία τοποθέτησης φρακτών (οικονομικοί, γεωφυσικοί λόγοι) και τα προβλήματα που δημιουργούνται όταν τα ζώα δεν περιορίζονται (καταστροφή καλλιεργειών, διαμάχες μεταξύ γειτόνων κτλ).

Το θέμα όμως είναι ότι το παστούρωμα αποτελεί κακοποίηση για όλους τους λόγους που προαναφέραμε και είναι απαραίτητο να σταματήσει. Βεβαίως η καταγγελία βασισμένη στη νομοθεσία είναι μια εύκολη λύση, που όμως λόγω της έκτασης του φαινομένου είναι δύσκολο να εφαρμοστεί αποτελεσματικά και επιπλέον η συνέπεια μπορεί να είναι τελικά επιζήμια για το ίδιο το ζώο (π.χ. ένας ιδιοκτήτης που θα τιμωρηθεί για το παστούρωμα είναι πολύ πιθανό να κρύψει μόνιμα το ζώο σε μια αποθήκη για να μην το βλέπει κανείς ή ακόμα και να το ξεφορτωθεί).

Υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές λύσεις, διαφορετικές για κάθε περίπτωση, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον περιορισμό των ζώων αντί για το παστούρωμα. Αλλά για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι απαραίτητο να αλλάξουν οι παλιές νοοτροπίες και οι ιδιοκτήτες των ζώων να αντιληφθούν ότι δεν μπορούν μόνο να τα εκμεταλλεύονται και να κερδίζουν από αυτά, αλλά έχουν και υποχρεώσεις απέναντι στα ίδια τα ζώα και τους συνανθρώπους τους.

ΔΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥΣ ΦΡΑΧΤΕΣ ΕΔΩ

*Η Ελίζα Γκέσκου είναι κτηνίατρος και συνεργάτιδα στο Πρόγραμμα Φροντίδας Ιπποειδών της Animal Action/GAWF

Διαβάστε επίσης:

Δέκαδες κακοποιημένα ιπποειδή με δεμένα τα πόδια εντόπισε η ομάδα της ANIMAL ACTION στην Πάρο

Διεύθυνση Κτηνιατρικής Νοτίου Αιγαίου: Κακοποίηση το «παστούρωμα»

Έτσι βασανίζουν τις αγελάδες και στην Τήνο (βίντεο)

Σύρος: Η παστούρα σάπισε το πόδι της κατσίκας