Η καταψήφιση του 24Α αντανακλά την παγιωμένη αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι το μοναδικό υποκείμενο δικαιωμάτων

Της Νικολέτας Μπιτούνη*

Η καταψήφιση της προτεινόμενης αναθεώρησης συνταγματικής διάταξης, με την οποία θα αναγνωρίζονταν δικαιώματα στα ζώα, δεν αντανακλά παρά την παγιωμένη αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι και το μοναδικό υποκείμενο δικαιωμάτων αλλά και κυρίαρχος του περιβάλλοντος, κι όχι μέρος του.

Η δε "κυριαρχία" του στο περιβάλλον έχει οδηγήσει στην καταστροφή του πλανήτη μέσα σε δύο αιώνες, στην κλιματική αλλαγή, στην εξάντληση των φυσικών πόρων. Διαχειριστές βέβαια του περιβάλλοντος και πάλι δεν είναι η ανθρωπότητα συνολικά, αλλά 10-20 πολυεθνικές. Το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας λιμοκτονεί και πλήττεται από την κλιματική αλλαγή και τους πολέμους, δηλαδή από τα παιχνίδια κυριαρχίας. Κι αυτή είναι άλλη μια τεράστια αντίφαση, δεν είναι μόνο ο σπισισμός που διαχωρίζει και προκαλεί πόνο.

Είναι η ταξικότητα, ο ρατσισμός, ο καπιταλισμός. Αυτό αντανακλάται άλλωστε στις ισχνές πλειοψηφίες που συγκέντρωσαν αναθεωρήσεις διατάξεων για τη συνταγματική κατοχύρωση του νερού ως φυσικό αγαθό ή για τη διασφάλιση δωρεάν νοσοκομειακής περίθαλψης σε απόρους. Για να είμαι ειλικρινής, για την προτεινόμενη αναθεώρηση αναφορικά με τη συνταγματική κατοχύρωση δικαιωμάτων στα ζώα, είχα ανάμικτα συναισθήματα.

Από τη μια πλευρά θα αποτύπωνε τη διαφορετική αντίληψη μιας οργανωμένης κρατικής οντότητας απέναντι στα μη ανθρώπινα συναισθανόμενα όντα, κι αυτό θα ήταν τεράστιο βήμα για το νομικό μας πολιτισμό, ενώ θα διαμόρφωνε έστω σταδιακά, συγκεκριμένη φιλοζωική κουλτούρα. Ενδεχομένως θα αποτελούσε και βάση για τον κοινό πλέον και όχι το συνταγματικό νομοθέτη, να εκσυγχρονίσει το νομικό πλαίσιο.

Να ελέγξει ίσως την τραγικότητα των εκτροφών ή των εισαγωγών, τις κακοποιήσεις, τα άθλια θεάματα στα τσίρκο, την αθλιότητα των ζωολογικών κήπων, του κυνηγιού, της καταστροφής ειδών που αποτελούν άγρια φύση και τυγχάνουν ήδη, ειδικής προστασίας. Από την άλλη πλευρά θα αποτελούσε τεράστια υποκρισία, σε μια κοινωνία αλλά και σ' έναν ολόκληρο κόσμο όπου κυριαρχεί η βιομηχανία της κτηνοτροφίας και της γαλακτοκομίας, της βυρσοδεψίας, της εκτροφής γουνοφόρων, η αναγνώριση, στα μεν κατοικίδια, δικαιωμάτων διαβίωσης (στα δεσποζόμενα ιδίως διότι τα αδέσποτα στο εκτρωματικό μας γι' αυτά ανθρωπογενές περιβάλλον είναι κυρίως αθέατα και ιδίως για υγειονομικούς λόγους ασχολείται μαζί τους ο νομοθέτης, για την προστασία της ανθρώπινης υγείας) ... ενώ από την άλλη πλευρά, στα δισεκατομμύρια ζώα που γεννιούνται και σφαγιάζονται καθημερινά, ενώ ενδιάμεσα διαβιούν σε τραγικές συνθήκες, ενδεχομένως μόνο δικαίωμα πιο "ανώδυνης" αιχμαλωσίας θα αναγνωριζόταν και πιο "ανώδυνου" ίσως θανάτου…

Χαρακτηριστικά τα παραδείγματα της Νέας Ζηλανδίας που έχει ενδεχομένως την πιο άρτια νομοθεσία για τα κατοικίδια και τα δικαιώματα τους και ταυτόχρονα είναι η πιο κρεατοπαραγωγική χώρα του κόσμου... ή της Σουηδίας που μόλις έμαθα ότι επιτρέπει "ευθανασία" σε μωρά γατάκια και σκυλάκια με χτύπημα στο κεφάλι, έως την ηλικία των 14 ημερών.. ή του Βελγίου με τις τραγικές αλλά και υπερσύγχρονες φάρμες πειραματόζωων...

Η αναφορά στις άθλιες συνθήκες ζωής και εργασίας των εργατών σφαγείων και εκτροφείων (συνήθως μεταναστών χωρίς επιλογές, αν και πάντα υπάρχουν επιλογές), τα ατυχήματα, οι θάνατοι, θα έρχονταν να ενισχύσουν και την αίσθηση της υποκρισίας του κόσμου μας αλλά και... κυρίως, την αντίληψη ότι στον κόσμο που έχουμε οικοδομήσει και δεν παλεύουμε όσο και όπως χρειάζεται να τον αλλάξουμε, στον κόσμο που αποδεχόμαστε, τα δικαιώματα είναι και περιορισμένα και ταξικά και μερικά. Και σπισιστικά προφανώς.

Αλλά ακόμα κι αν δε μας ενδιαφέρει η Αφρική που είναι η ντροπή μας, ο λιμός στην Υεμένη, τα παιδάκια που τυφλώνονται στο Ιράν πλέκοντας τα περίφημα χαλιά κρεμασμένα σε ιμάντες (σε "λαϊκή δημοκρατία"), τα παιδιά στις φυτείες σοκολάτας και οι θάνατοι που προκαλούν τα φυτοφάρμακα, τα μεταλλαγμένα σιτηρά με τα οποία φυσικά εκτρέφονται και τα ζώα της κτηνοτροφίας και φυσικά και οι κρεατοφάγοι μέσω της τροφικής αλυσίδας…

Αν δε νιώθουμε πολίτες του κόσμου και μας ενδιαφέρει ο μικρόκοσμος μας, αν απέχουμε πολύ από ένα χορτοφαγικό αύριο… θα περίμενε, ωστόσο κανείς, από το συγκεκριμένο κοινοβούλιο και ιδίως τα προοδευτικά μέλη του, και παρά τις αντιφάσεις, να αφήσουν ένα μικρό αλλά καθοριστικό αποτύπωμα, ως αρχή για έναν καλύτερο κόσμο, για ένα πιο σύγχρονο κράτος που αν μη τι άλλο, αφουγκράζεται όλους τους πολίτες του και κοιτάζει προς το μέλλον. Το εγχείρημα αυτό μοιάζει να χάθηκε, σε κοινοβουλευτικό επίπεδο τουλάχιστον. Ο αγώνας για έναν καλύτερο κόσμο δεν τελειώνει ποτέ…

*Η Νικολέττα Μπιτούνη είναι νομικός και εργάζεται στο Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Διαβάστε επίσης:

Ποιοι είναι οι 84 βουλευτές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που ψήφισαν ΚΑΤΑ της προστασίας των ζώων μέσω Συντάγματος

Όλοι οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας ψήφισαν ΚΑΤΑ της προστασίας των ζώων μέσω Συντάγματος

Όλοι βουλευτές του Κ.Κ.Ε. ψήφισαν ΥΠΕΡ της προστασίας των ζώων μέσω Συντάγματος

Ποιοι βουλευτές της ΔΗ.ΣΥ. (ΠΑ.ΣΟ.Κ. – ΔΗΜ.ΑΡ.) ΔΕΝ ψήφισαν την προστασία των ζώων μέσω Συντάγματος

Ποιοι βουλευτές της Ένωσης Κεντρώων ΔΕΝ ψήφισαν για την προστασία των ζώων μέσω Συντάγματος

Οι νεοναζί βουλευτές της Χρυσής Αυγής που παριστάνουν τους φιλόζωους ψήφισαν ΚΑΤΑ της προστασίας των ζώων μέσω Συντάγματος

Ποιοι ανεξάρτητοι βουλευτές ψήφισαν ΥΠΕΡ ή ΚΑΤΑ της προστασίας των ζώων μέσω Συντάγματος

«Απογοήτευση για την καταψήφιση της πρότασης -και από βουλευτές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.- περί προστασίας των ζώων στη Συνταγματική Αναθεώρηση»

Π.Φ.Π.Ο.: Τεράστιες οι ευθύνες βουλευτών του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και των Οικολόγων Πράσινων που δεν πέρασε ξεχωριστό άρθρο για την προστασία των ζώων στο νέο Σύνταγμα

H Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδας ευχαριστεί τους βουλευτές που απέτρεψαν την προστασία των ζώων μέσω του Συντάγματος

Τι ψήφισαν τα κόμματα για τη συνταγματική κατοχύρωση της προστασίας των ζώων (βίντεο)

Η συζήτηση για τα δικαιώματα των ζώων και τη συνταγματική αναθεώρηση είχε παράδοξα υψηλό επίπεδο για τα δεδομένα του ελληνικού κοινοβουλίου (βίντεο)

Π.Φ.Π.Ο.: Ένα βήμα πιο κοντά στη συνταγματική κατοχύρωση της προστασίας των ζώων (βίντεο)

Κατατέθηκε στη Βουλή το αίτημα 53 βουλευτών για να περιλαμβάνει η αναθεώρηση του Συντάγματος ξεχωριστή αναφορά στην προστασία των ζώων

Με εκπροσώπους της Π.Φ.Π.Ο. συναντήθηκε η επιτροπή Διαλόγου για τη Συνταγματική Αναθεώρηση

Π.Φ.Π.Ο.: Συνταγματική αλλαγή για να μην αντιμετωπίζονται τα ζώα ως αντικείμενα!

Συνέντευξη Τύπου για τις αλλαγές στο Σύνταγμα ώστε τα ζώα να μην αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα

Π.Φ.Π.Ο.: Σειρά δράσεων για την καλλιέργεια της φιλοζωικής κουλτούρας στην Ελλάδα

Συγκέντρωση υπογραφών για την αναθεώρηση του Συντάγματος, για το δικαίωμα των ζώων στην ευζωία!