Νεοφιλελεύθερη αναλγησία και φιλοζωική πολιτική;

Της Νικολέττας Μπιτούνη*  

Αυτές τις ημέρες συζητείται άλλο ένα «φιλοζωικό νομοσχέδιο», που ακόμα δεν έχουμε δει σε δημόσια διαβούλευση, ωστόσο οι κατευθύνσεις δημοσιοποιούνται είτε από την κυβέρνηση, είτε από φορείς και συλλογικότητες που μετέχουν ή θεωρούν ότι μετέχουν στο σχεδιασμό του και το συνδιαμορφώνουν. Καλά ως εδώ, άλλωστε η νομοθεσία θα πρέπει να παράγεται σε συνεργασία με κοινωνικούς ετέρους και να μην επιβάλλεται άνωθεν.

Παράλληλα, ίδιος ο πρωθυπουργός επιλέγει να διαφημίζει προσωπικά τόσο το νομοσχέδιο, όσο και τον εαυτό του, σε μια ανέξοδη επικοινωνιακή πολιτική, με επισκέψεις σε καταφύγια και εθελοντές - χωρίς να υποβαθμίζω τη σημασία που μπορεί να έχουν τέτοιες εικόνες προερχόμενες από τον πρωθυπουργό μιας χώρας στην οποία η βία η οποία ασκείται στα αδέσποτα είναι καθημερινή και σχεδόν κανονικοποιημένη.

Ωστόσο, επειδή τα πάντα είναι πολιτική με την ευρύτερη έννοια του όρου, όσα διαμορφώνουν και καθορίζουν τις ζωές μας και η στάση μας απέναντι σε αυτά, είναι εξ αντικειμένου πολιτικά, ας δούμε λίγο τις κατευθύνσεις του νομοσχεδίου αλλά και όλο αυτό ενταγμένο σε συγκεκριμένο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον.

Σημειώνεται κατ’ αρχήν ότι το νομοσχέδιο δεν είναι «φιλοζωικό» αλλά φιλικό προς τα «ζώα συντροφιάς»,  σκύλους και γάτες, όπως τα προσδιορίζει η νομοθεσία, αλλά και η σπισιστική αντίληψη του κόσμου που ζούμε.

Φιλοζωικό ή απλώς συμπονετικό, θα ήταν ένα νομοσχέδιο που δε θα επέτρεπε, ας πούμε, τη λειτουργία ζωολογικών κήπων και δελφινάριων, και γενικά συνθηκών αιχμαλωσίας, αντί να περνά έκτακτες νομοθετικές ρυθμίσεις για να τα χρηματοδοτεί·   που δε θα επέτρεπε τις οικονομικές  ενισχύσεις εκατομμυρίων για την παραγωγή γούνας (μιας βιομηχανίας που μόνο στην ανθρώπινη ματαιοδοξία πατάει και δεν έχει σχέση με την διατροφή), και με σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον· που δε θα επέτρεπε πειράματα σε ζώα.

Ένα νομοσχέδιο που θα αποκρυστάλλωνε την εμπειρία των τραγικών επιπτώσεων της βιομηχανικής κτηνοτροφίας, έστω, και θα είχε μια διαφορετική οπτική οικολογίας και συναίσθησης. Που θα περιείχε, έστω, προβλέψεις για τη δυνατότητα μετατροπής «παραγωγικών ζώων» σε διασωθέντα ζώα, ώστε να μη μεταφέρονται σε φάρμες διάσωσης ως σφάγια.

Που θα αποδυνάμωνε το λόμπι των κυνηγών, αντί να τους καθιστά εφαρμοστές κυβερνητικής πολιτικής και ρυθμιστές οικοσυστημάτων, αφήνοντάς τους να οργανώνουν τάγματα θανάτου για να εξοντώνουν, για παράδειγμα, άγριους χοίρους.

Κάτι τέτοιο βέβαια δεν προωθήθηκε από κανέναν πολιτικό φορέα, αξίζει όμως να επισημανθεί ότι η Νέα Δημοκρατία στην αντιπολίτευση, καταψήφισε πρόταση συμπεριλαμβανόμενη στην προηγούμενη Συνταγματική Αναθεώρηση με την οποία θα αναγνωρίζονταν στο Σύνταγμα της χώρας τα ζώα ως συναισθανόμενα όντα με δικαιώματα.

Και την καταψήφισε καθολικά - με μοναδική εξαίρεση - τον Νικήτα Κακλαμάνη, ο οποίος βεβαίως ψήφισε και υπέρ του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, γεγονός που αποδεικνύει ότι η προοδευτική, δικαιωματική αντίληψη μόνο συνολική μπορεί να είναι.

Επιστρέφοντας στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο και στη σημερινή πραγματικότητα,  θετικά σημεία φαίνεται να υπάρχουν αρκετά στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου, εφόσον παραμείνουν ως έχουν, και όπως τελικά θα διαμορφωθεί και θα ψηφιστεί.

Ενδεικτικά:

Η αναγνώριση της αναγκαιότητας για συνεργασία οργανωμένων συλλογικοτήτων με τους δήμους και την κεντρική διοίκηση, η διάθεση ενίσχυσης της ιδέας των δημοτικών καταφυγίων με βελτίωση των συνθηκών, η υποχρεωτικότητα στείρωσης δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς - καθώς η αναπαραγωγή, εάν γίνεται, θα πρέπει τουλάχιστον να γίνεται από πιστοποιημένους εκτροφείς, σε κατάλληλες συνθήκες και υπό δημόσιο έλεγχο.

Η απουσία περιορισμών και τραγικά λανθασμένων θεωρήσεων που είχαν στο παρελθόν προταθεί από υπουργό δυστυχώς προοδευτικής κυβέρνησης, και, ευτυχώς, αποσύρθηκαν με δυναμική παρέμβαση του φιλοζωικού κινήματος, ενώ έχει ήδη νομοθετηθεί ο κακουργηματικός χαρακτήρας της κακοποίησης και δολοφονίας ζώων (συντροφιάς πάντα διότι των εκατομμυρίων «παραγωγικών» ζώων  είναι κανονικοποιημένη και θεσμοθετημένη η κακοποίηση και δολοφονία) και παρά την προβληματικότητα εφαρμογής της διάταξης στην πράξη, αποτελεί επίσης θετικό βήμα.

Παρόλα αυτά, πέρα από τα ευχολόγια, τις τρυφερές και ξένοιαστες φωτογραφίσεις και τις προφορικές δεσμεύσεις, θα ήταν χρήσιμο να επισημανθεί ότι για την υλοποίηση όλων αυτών στοιχειωδώς, απαιτούνται κονδύλια, που μεγάλο μέρος αυτών διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά χρειάζεται και αντίληψη κοινωνικού κράτους πρόνοια και όχι λιτότητας.

Αντίθετα, η κυβερνητική πολιτική απαξιώνει ιδεοληπτικά την έννοια κοινωνικού κράτους, εμφανίζοντας στον προϋπολογισμό για το 2021 μειωμένες κατά μισό δισ. (517 εκατ.) τις δαπάνες για την υγεία σε καιρό πανδημίας,  απαξιώνοντας το δημόσιο πανεπιστήμιο, συρρικνώνοντας προϋπάρχουσες δομές με αναμφισβήτητα θετική συμβολή, όπως το ΚΕ.ΘΕ.Α.,  μη επιθυμώντας να διαχειριστεί το προσφυγικό και την ανθρωπιστική κρίση,  έχοντας αφήσει τους ανθρώπους του πολιτισμού να λιμοκτονούν. Η σκληρά αυτή νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση είναι πολύ δύσκολο να πείσει ότι όντως ενδιαφέρεται να αναπτύξει δημόσια φιλοζωική πολιτική.

Παρότι η οικονομία κι η κοινωνία έχουν διαλυθεί, δεν ακούσαμε τίποτα για δημιουργία κοινωνικών κτηνιατρείων, με εισοδηματικά κριτήρια, για να μπορούν οι άνθρωποι με ζώα συντροφιάς να τους παρέχουν στοιχειώδη κτηνιατρική φροντίδα. Έτσι, θα είχε και κάποιο αντίκρισμα η υποχρεωτικότητα των στειρώσεων, αντί να εκπίπτει από δημοτικά τέλη.

Δεν ακούσαμε τίποτα για δημιουργία κοινωνικών pet shops, διότι πάρα πολλοί δυσκολεύονται και να συντηρήσουν τα πλάσματα που υιοθετούν, ειδικά εν μέσω πανδημικής κρίσης.

Δεν ακούσαμε τίποτα για τη δημιουργία δημόσιων κτηνιατρικών νοσοκομείων, που θα παρέχουν ποιοτικές υπηρεσίες, τουλάχιστον για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς. Σήμερα οι ανάγκες τους, τα αμέτρητα και πανάκριβα περιστατικά, καλύπτονται από εμάς τους ακτιβιστές που έχουμε εξαντληθεί.

Δεν ακούσαμε τίποτα για άρση πολεοδομικών περιορισμών που εμποδίζουν τη δημιουργία καταφυγίων με καλές συνθήκες, εντός του αστικού ιστού, ώστε να μπορούν να δραστηριοποιούνται πολλοί εθελοντές και να λειτουργούν προγράμματα υιοθεσίας,

Δεν ακούσαμε τίποτα για τις πάρα πολλές προσλήψεις σε δήμους και όχι μόνο, που απαιτούνται για να υλοποιηθεί στοιχειωδώς ο διαφημιζόμενος σχεδιασμός -ενώ αναλόγως και κατά την κυβερνητική πρακτική, δεν προσλαμβάνονται υγειονομικοί. Δεν ακούσαμε τίποτα για τη δημιουργία πράσινων και κοινωνικών θέσεων εργασίας.

Δεν ακούσαμε τίποτα για ενθάρρυνση των ιδιωτικών φιλοξενιών αδέσποτων,  από ανέργους ή χαμηλά αμειβόμενους, με επιδότηση και έλεγχο.

Δεν ακούσαμε και μάλλον δε θα ακούσουμε τίποτα που να μας πείθει ότι σχεδιάζεται και θα υλοποιηθεί κάποια ουσιαστική, δημόσια φιλοζωική πολιτική.

Κι επειδή, όπως αναλύθηκε παραπάνω, τα πάντα στη λειτουργία των κοινωνιών είναι πολιτικά, δε διαφαίνεται τίποτα που να μας πείθει ότι, σε εφαρμογή συνολικά ανάλγητης νεοφιλελεύθερης πολιτικής, θα επιτευχθεί οτιδήποτε ουσιαστικό ως φιλοζωική πολιτική ή πολιτική ενσυναίσθησης.

*Η Νικολέττα Μπιτούνη είναι νομικός, εργάζεται στο Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και προσφέρει σημαντική φροντίδα στ’ αδέσποτα ζώα.

Διαβάστε επίσης:

Κυριάκος Μητσοτάκης: Σωστή η υποχρεωτική στείρωση και των οικόσιτων ζώων συντροφιάς (βίντεο)

Ο πρωθυπουργός αγαπά τα αδέσποτα αλλά επιτρέπει την εξαφάνιση των άγριων ζώων μέσα από την καταστροφή περιοχών NATURA

Η καταψήφιση του 24Α αντανακλά την παγιωμένη αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι το μοναδικό υποκείμενο δικαιωμάτων

Ο Γιάννης Τσιρώνης μέσω εγκυκλίων που ποδοπατούν τη νομοθεσία δείχνει τις εμμονές του και ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί την ήττα του

Όταν μια βόλτα στο πάρκο με τον σκύλο σου σε φέρνει αντιμέτωπη με τα στερεότυπα και την έμφυλη βία