Την εμπειρία της ως μέλος της ομάδας ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων του WWF Ελλάς στη Θράκη καταγράφει μια γυναίκα, η Elzbieta Kret, η οποία μαζί με τον Κίκο τον ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο σαρώνει στην περιοχή της Δαδιάς για να εντοπίσει και να απομακρύνει τις φόλες που οι άνθρωποι τοποθετούν για να εξοντώσουν ζώα άγρια, αδέσποτα κ.ά.
Η κα Kret επισημαίνει γι' αυτή την εμπειρία: «Αν κάποιος με ρωτήσει πώς άλλαξε η ζωή μου το τελευταίο χρόνο, η απάντηση είναι απλή. Έχω αποκτήσει έναν φίλο που έχει ακριβώς τα ίδια ενδιαφέροντα με μένα. Mας αρέσουν οι μακρινές βόλτες στη φύση και η παρακολούθηση της χλωρίδας και της πανίδας. (Από όλα τα ζώα, ο φίλος μου τρελαίνεται ειδικά να παρατηρεί την κίνηση της χελώνας.) Και βέβαια, είμαστε και οι δυο ενθουσιασμένοι με την κοινή δουλειά μας. Ναι, είμαστε συνάδελφοι με τον Κίκο, τον νέο τετράποδο φίλο μου!
© Guy Shorock / RSPB
Στη δουλειά μας στόχος μας είναι να σώσουμε σπάνια άγρια ζώα - συχνά βέβαια βοηθάμε και κατοικίδια - ψάχνοντας για δηλητηριασμένα δολώματα στην ύπαιθρο. Δουλεύουμε για τον έλεγχο και έγκαιρο καθαρισμό της υπαίθρου από τις φόλες και τα δηλητηριασμένα ζώα που μπορούν να προκαλέσουν επιπλέον δηλητηριάσεις.
Όταν ψάχνουμε για το δόλωμα, λειτουργούμε με ένα περίεργο τρόπο. Kινούμαστε στο χώρο σαν «μόριο», εγώ ο «πυρήνας» και ο Κίκο το «άτομο» που περιστρέφεται γύρω μου. Ποτέ δε φεύγει μακριά μου. Οργώνουμε έτσι μεγάλες περιοχές για να βρούμε την κρυφή πηγή της δηλητηρίασης.
Τα δηλητηριασμένα δολώματα είναι κύρια απειλή και αιτία θανάτου του Ασπροπάρη και άλλων γυπών, όπως ο Μαυρόγυπας και το Όρνιο. Στην Ελλάδα ο πληθυσμός του απειλούμενου με εξαφάνιση Ασπροπάρη έχει πια απομείνει μόνο στη Θράκη, που είμαστε εμείς με τον Κίκο, και στην Κεντρική Ελλάδα, όπου υπάρχει άλλη μια ομάδα ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Αναπαράσταση της «αλυσίδας θανάτου» μιας δηλητηρίασης (© Pau 2015)
Παρόλο που κι ο Κίκο κι εγώ λατρεύουμε αυτό που κάνουμε, θα ευχόμασταν να μην είχαμε πολλή δουλειά… Δυστυχώς όμως, η πραγματικότητα δείχνει ότι η παράνομη χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων συνεχίζει να αποτελεί μεγάλη απειλή για τα άγρια ζώα.
Μόνο το 2014 συνολικά στις δυο περιοχές που ακόμα υπάρχει ο Ασπροπάρης βρέθηκαν 26 νεκρά ζώα που ταυτοποιήθηκαν ως δηλητηριασμένα. Τα πιο κοινά είδη που βρέθηκαν νεκρά ήταν σκυλιά (τσοπανόσκυλα ή και κυνηγόσκυλα) και αλεπούδες. Σε ορισμένα περιστατικά, εντοπίστηκαν και τα δηλητηριασμένα δολώματα, που στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν ένα κομμάτι κρέας εμποτισμένο με δηλητήριο.
Οι κύριοι λόγοι χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων πιθανότατα ήταν η εξόντωση αλεπούς ή λύκου, εξόντωση αδέσποτων σκύλων ή και προσωπικές αντιδικίες μεταξύ βοσκών ή και κυνηγών. Από τα πρώτα τοξικολογικά αποτελέσματα που στείλαμε στα εργαστήρια για ανάλυση, έχουν αναγνωριστεί τρεις δραστικές ουσίες: το Εndosulfan, το Carbofuran και το Methomyl.
Τα δυο πρώτα είναι πανίσχυρα φυτοφάρμακα - δηλητήρια, απαγορευμένα στην Ελλάδα. Το Endosulfan έχει απαγορευτεί παγκοσμίως, γιατί ενοχοποιείται για τραγικές επιπτώσεις και μεταλλάξεις στον άνθρωπο.
Με τον Κίκο, είμαστε περήφανοι που παίρνουμε μέρος σε μια τόσο πρωτοποριακή δράση πρόληψης, που συμβάλει στην ανάδειξη της έκτασης της παράνομης χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα. Ακόμα κι αν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα τόσο άσχημο έγκλημα ενάντια στη φύση, κάθε αποστολή μας δίνει κουράγιο.
Eίμαστε σίγουροι ότι έχουμε σώσει πολλά ζώα - καθαριστές της φύσης, όπως οι γύπες, και έχουμε σταματήσει το θανατηφόρο κύκλο από το να απλωθεί κι άλλο, πολλές φορές κοντά στις περιοχές του Ασπροπάρη. Για να μάθετε περισσότερα για τις δύο ομάδες ανίχνευσης στη Θράκη και την Κεντρική Ελλάδα, δείτε την αναφορά της δράσης για το 2014».
Ο σκληρός απολογισμός για το 2014
Σύμφωνα με το WWF Ελλάς τον Μάρτιο του 2014 δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά στη χώρα μας δύο Ομάδες Σκύλων για την ανίχνευση δηλητηριασμένων δολωμάτων στην ύπαιθρο, στην Κεντρική Ελλάδα και τη Θράκη.
Ο στόχος τους είναι ο έλεγχος και ο έγκαιρος καθαρισμός της υπαίθρου από δηλητηριασμένα δολώματα και ζώα που μπορούν να προκαλέσουν επιπλέον δηλητηριάσεις.
Την περασμένη χρονιά οι ομάδες πραγματοποίησαν περιπολίες σε περιοχές που χρησιμοποιεί τακτικά ο Ασπροπάρης και τα άλλα δυο είδη γυπών, το Όρνιο και ο Μαυρόγυπας, πτωματοφάγα ζώα κατ’ εξοχήν εκτεθειμένα στον κίνδυνο της φόλας.
Το 2014 σε 19 περιπολίες βρέθηκαν 26 νεκρά ζώα τα οποία ταυτοποιήθηκαν ως δηλητηριασμένα. Τα πιο κοινά είδη που βρέθηκαν νεκρά ήταν σκυλιά (τσοπανόσκυλα ή/και κυνηγόσκυλα), με 21 θανάτους (80% των ευρημάτων) και αμέσως μετά αλεπούδες με τέσσερις θανάτους (15% των ευρημάτων).
Σε ορισμένα περιστατικά, εντοπίστηκαν και τα δηλητηριασμένα δολώματα, συνήθως ένα κομμάτι κρέας εμποτισμένο με δηλητήριο. Από τα πρώτα τοξικολογικά αποτελέσματα των εργαστηρίων όπου εστάλησαν τα δείγματα, έχουν αναγνωριστεί τρεις δραστικές ουσίες: το Εndosulfan, το Carbofuran (και τα δύο απαγορευμένα στην Ελλάδα) και το Methomyl.
Το Endosulfan είναι παγκοσμίως απαγορευμένο φυτοφάρμακο-δηλητήριο, εξαιρετικά τοξικό για τον άνθρωπο (ενοχοποιείται για τραγικές επιπτώσεις και μεταλλάξεις όπου έχει χρησιμοποιηθεί στις καλλιέργειες). Οι κύριοι λόγοι χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων πιθανότατα ήταν οι εξής: εξόντωση αλεπούς ή λύκου, έλεγχος των αδέσποτων σκύλων και προσωπικές αντιδικίες μεταξύ βοσκών ή/και κυνηγών...
Οι Ομάδες Σκύλων με την πρωτοποριακή αυτή δράση πρόληψης συμβάλλουν στην ανάδειξη του προβλήματος της παράνομης χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων. Με τον έγκαιρο εντοπισμό της πηγής της δηλητηρίασης, έχουν πιθανώς σώσει πολλά πτωματοφάγα ζώα από ένα βέβαιο θάνατο, μεταξύ άλλων και του παγκοσμίως απειλούμενου Ασπροπάρη.
Αυτή η δράση της ομάδας ανίχνευσης αποτελεί μέρος του προγράμματος LIFE10 NAT/BG/000152, με τίτλο «Επείγοντα μέτρα για την εξασφάλιση της επιβίωσης του Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στη Βουλγαρία και την Ελλάδα» το οποίο υλοποιείται με τη συνεργασία της Ορνιθολογική Εταιρεία της Βουλγαρίας (Bulgarian Society for the Protection of Birds – BSPB), της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, το WWF Ελλάς και την Ορνιθολογική Εταιρεία της Μεγάλης Βρετανίας (Royal Society for the Protection of Birds – RSPB) ενώ χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη.
Διαβάστε επίσης:
Κίκο και Κούκι: Δύο ειδικά εκπαιδευμένοι σκύλοι που εντοπίζουν τις φόλες
Διεθνείς διαστάσεις έχει το περιβαλλοντικό έγκλημα στα στενά του Νέστου!
Τοξικό εντομοκτόνο σκότωσε τα πτωματοφάγα πουλιά στα στενά του Νέστου
Δηλητηρίασαν το 1 από τα 3 εναπομείναντα ζευγάρια Ασπροπάρηδων στα Μετέωρα
Συστηματική εξόντωση ζώων με φόλες στο Σουφλί στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς
Τοποθέτησαν πομπό σε έναν από τους τελευταίους Ασπροπάρηδες των Βαλκανίων
Μαθητές διαμαρτυρήθηκαν για τις φόλες έξω από το Δημαρχείο Αλεξανδρούπολης
Οι μαθητές του Έβρου βροντοφώναξαν «ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΦΟΛΕΣ»
Δύο Όρνια νεκρά από φόλες στην Άνω Βυρσίνη Έβρου
Ασπροπάρης: Ένα από τα θύματα μαζικής δηλητηρίασης επέστρεψε στον τόπο του!
Γιάτρεψαν και απελευθέρωσαν τον Ασπροπάρη που βρέθηκε δηλητηριασμένος στην Κοζάνη
Βοηθήστε μας να συνεχίσουμε να σας ενημερώνουμε για όσα συμβαίνουν στα ζώα στην Ελλάδα ενισχύοντας το www.zoosos.gr
