Του Κώστα Αλεξίου*
Το ιστορικό γεγονός:
Η 10η Δεκεμβρίου 1907 ήταν μέρα κοινωνικών αναταραχών στο Λονδίνο, για λόγους που δεν ακούει κάποιος συχνά. Η αιτία ήταν το λεγόμενο Brown Dog Affair - τα φριχτά πειράματα που υπέστη ένας σκύλος, η δημοσιοποίηση του γεγονότος και τα επακόλουθα αυτής. Από τη μια μεριά ήταν χίλιοι φοιτητές ιατρικής που υπερασπίζονταν το δικαίωμα τους στον βασανισμό ζώων για ιατρικούς(;) λόγους· από την άλλη ήταν μερικές εκατοντάδες από εκείνες τις κυρίες με τα ωραία φουστάνια και τα πλατιά καπέλα, aka σουφραζέτες, μαζί με αρκετούς συνδικαλιστές και 400 αστυνομικούς (ναι, αστυνομικούς).
Οι Σουηδέζες Lizzy Lind af Hageby και Leisa Katherine Schartau, φεμινίστριες και πολέμιες των πειραμάτων στα ζώα (τα δύο κινήματα τότε απαρτίζονταν από τα ίδια σχεδόν πρόσωπα), ως φοιτήτριες ιατρικής παρακολούθησαν από κοντά πολλά πειράματα σε ζώα και εκτός των νόμιμων μεν φρικιαστικών δε πειραμάτων, διαπίστωσαν και τη διεξαγωγή πολλών παράνομων πειραμάτων (βρείτε μου ένα σύννεφο να πέσω).
Με αφορμή ένα από αυτά τα παράνομα πειράματα που διεξήχθη πάνω σε ένα καφετί τεριέ, με τη βοήθεια της τεράστιας Frances Power Cobbe και με δικηγόρο τον Stephen Coleridge (δισέγγονο του δημιουργού της Μπάλαντας του Γεροναυτικού), αποφάσισαν να κινηθούν νομικά εναντίον του πειραματιστή William Bayliss (γνωστό για την ανακάλυψη των ορμονών).
Οι ενάγοντες γνώριζαν από την αρχή την προδιαγεγραμμένη τους ήττα, μέσα από αυτή την κίνηση, όμως, κατάφεραν να προκαλέσουν μια δημοσιότητα άνευ προηγούμενου γύρω από το ζήτημα των πειραμάτων. Σύντομα καλέστηκαν συγκεντρώσεις και αντισυγκεντρώσεις, οι οποίες κατέληγαν σε συγκρούσεις, με εκείνη της 10ης Δεκέμβρη να είναι η μεγαλύτερη.
Το άγαλμα:
Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1906, και εν τω μέσω της αντιπαράθεσης, οι σουφραζέτες είχαν ανεγείρει ένα άγαλμα του καφετιού σκύλου στην εργατική συνοικία του Μπάτερσι στο νότιο Λονδίνο (στα αποκαλυπτήρια παρευρεθεί και ο Μπέρναρντ Σω). Οι επιθέσεις, όμως, των φοιτητών ιατρικής στο άγαλμα έγιναν συχνό φαινόμενο και τελικά το άγαλμα κατέληξε να φρουρείται από την Αστυνομία επί 24ώρου βάσεως.
Aυτή η σουρεαλιστική κατάσταση έλαβε τέλος το 1910, όταν τα ηνία της δημοτικής αρχής του Μπάτερσι ανέλαβαν οι Τόρηδες και απομάκρυναν το άγαλμα. Το 1985 ένα νέο άγαλμα του σκύλου τοποθετήθηκε στο πάρκο του Μπάτερσι, το 1992 οι Τόρηδες το κατέβασαν και πάλι αλλά το 1994 το άγαλμα ξαναεμφανίστηκε στο πάρκο, σε ένα απομονωμένο σημείο που για να το βρει κάποιος πρέπει να ψάξει αρκετά.
Η (όχι και πάρα πολύ) άσχετη προσωπική ιστορία:
Εγώ τον χειμώνα του 2010 βρέθηκα πρώτη φορά στο πάρκο του Μπάτερσι, έψαξα αρκετά και βρήκα το άγαλμα. Ήταν όπως στις φωτογραφίες, με πολλή περισσότερη ένταση μέσα του και με δύο λουλούδια ακουμπισμένα πάνω του. Τα κομμένα λουλούδια δεν μου άρεσαν ποτέ και η εικόνα τους μου φάνηκε μάλλον αντιαισθητική. Λίγο πριν αποχωρήσω από το σημείο, εμφανίστηκε μια ηλικιωμένη κυρία με το σκυλί της. Με βλέπει και μου χαμογελάει. «Ξέρεις τι είναι αυτό;» με ρωτάει. «Ξέρω», της απαντάω, «γι' αυτό ήρθα εδώ. Εσείς ξέρετε;» ρωτάω χαζά και μάλλον αντανακλαστικά. «Φυσικά και ξέρω, έρχομαι εδώ κάθε μέρα και του αλλάζω τα λουλούδια». Τα κομμένα λουλούδια μου φάνηκαν σχεδόν όμορφα εκείνη τη μέρα... Το 2013 βρέθηκα πάλι εκεί. Έψαχνα για λουλούδια στο άγαλμα αλλά μάταια.
Τι σχέση έχει η Κυαναυγή με όλα αυτά:
Μαρκ Τουέιν - Η ιστορία ενός σκυλιού. Το μικρό διήγημα που έγραψε ο Μαρκ Τουέιν με αφορμή τον αδικοχαμένο καφετί σκύλο. Καλή ανάγνωση!
*Ο Κώστας Αλεξίου είναι μεταφραστής και συντονιστής των Εκδόσεων Κυαναυγή.
Διαβάστε επίσης:
Τι ξέρεις για τον Μπάμπι; Το αντικυνηγετικό μυθιστόρημα που έκαψαν οι Ναζί
Ο Bernard δεν άκουσε τις κραυγές πόνου δεκάδων χιλιάδων σκύλων που βασάνισε με κάθε δυνατό τρόπο
Βοηθήστε μας να συνεχίσουμε να σας ενημερώνουμε για όσα συμβαίνουν στα ζώα στην Ελλάδα ενισχύοντας το www.zoosos.gr
