«Ζωολογικοί κήποι»: Οι φυλακές του πολιτισμού για θέαμα - Συζήτηση στο Πολυτεχνείο στις 19/2

Συζήτηση στο Πολυτεχνείο (οδός Πατησίων 42) στο κτίριο Γκίνη θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου στις 18:30 με θέμα «”Ζωολογικοί Κήποι”, οι φυλακές του πολιτισμού». Την εκδήλωση διοργανώνει η αναρχική ομάδα ΑΓΡΙΑ ΦΥΣΗ και θα τεθούν προς συζήτηση τα εξής ζητήματα:- Κράτος, πολιτισμός και εγκλεισμός για θέαμα
- Θεαματοποίηση του εγκλεισμού και αναπαραγωγή της ιδεολογίας του
- Καταναλωτισμός και διασκέδαση μέχρι θανάτου
- Διδάσκοντας την «ανωτερότητα»
- Ιστορία των «ζωολογικών κήπων»: μια ιστορία εγκλεισμού
- 1789 και η κοινωνικοποίηση του εγκλεισμού για θέαμα
- Κατασκευάζοντας την «άγρια φύση»
- Εγκλεισμός για θέαμα στον «ελλαδικό» χώρο
- Επέκταση του πολιτισμού και οι «ζωολογικοί κήποι» στον πλανήτη
- Το δόγμα της διάσωση των ειδών μέσω του εγκλεισμού
- Αντικαθιστώντας τον φυσικό κύκλο της ζωής

Ο εγκλεισμός στην αρένα του θεάματος

H αναρχική ομάδα ΑΓΡΙΑ ΦΥΣΗ στον ιστότοπο http://adamasto.squat.gr/ επισημαίνει: «Ο εγκλεισμός αποτελεί μια χρόνια και εντατική πρακτική του πολιτισμού, ως μέσο εξημέρωσης, επιβολής και τιμωρίας. Από την περιχαράκωση της γης, την σκλαβιά των μη-ανθρώπινων ζώων για την πλήρη εκμετάλλευσή τους για την ευημερία του ανθρώπινου είδους, την αόρατη και ορατή επιβολή του τεχνοβιομηχανικού συμπλέγματος, ως την απομόνωση, σε φυλακές και κάτεργα, των ανθρώπων που δεν εξημερώθηκαν σύμφωνα με τα κρατικά και κοινωνικά πρότυπα.

Ο ανθρώπινος πολιτισμός βασισμένος στην αποικιοκρατία και στους πολέμους για την κυριαρχία του επί των πάντων, δημιούργησε ένα εύφορο έδαφος για τους εξουσιαστές ώστε να εκμεταλλευτούν όπως το ορίζουν αυτοί τη ζωή. Η πρόοδος που ήταν και πάντα θα είναι για τους λίγους και εκλεκτούς, για την επιστημονική ελίτ των κρατών και του κεφαλαίου, απομυζεί κάθε πτυχή της ζωής στον πλανήτη στο όνομα του κέρδους και της επιστήμης. Οι θρησκείες που αποτελούσαν τον καθοδηγητή της ζωής των λαών, έχουν αντικατασταθεί από την λατρεία στην μεγα-μηχανή, η οποία συνεχίζει και επεκτείνει την παράδοση της αλλοτρίωσης, της αποξένωσης και της κυριαρχίας.

Η ανθρώπινη ματαιοδοξία αποτυπώνεται πλήρως στην σκλαβιά και επιβολή επί άλλων ανθρώπινων και μη ζώων. Η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία στην Αφρική, την Αμερική και την Ασία, γέννησαν την φυλάκιση του ξένου, του αγνώστου και του περίεργου. Από τους ανθρώπινους ζωολογικούς κήπους όπου οι λευκοί στοίβαζαν μαύρους ανθρώπους για να καλύψουν την μίζερη ηδονοβλεψία τους, τους ζωολογικούς κήπους εξωτικών και όχι μόνο ειδών ζώων, μέχρι τα κάθε είδους δελφινάρια και μουσειακά ενυδρεία, η κουλτούρα του θεάματος σκλαβώνει, εξορίζει και αλλοτριώνει την άγρια ζωή. Είναι η αρρώστια του πολιτισμένου ανθρώπου, που αποξενωμένος από την φύση του και αλλοτριωμένος από την αστική πραγματικότητα, επιβάλει την εξουσιαστική του μανία σε κάθε μορφή ζωής στον πλανήτη.

Ανθρωποκεντρικός πολιτισμός

Από τη στιγμή που ο πολιτισμός είναι εξ’ ολοκλήρου δημιούργημα του ανθρώπου, δε θα μπορούσε να είναι τίποτα άλλο παρά ανθρωποκεντρικός. Από την πρωταρχική του μορφή με την εκμετάλλευση της γης για εντατική γεωργία, των ζώων για την κτηνοτροφία και του ανθρώπου για την εργασία, και μαζί με την τάση του ανθρώπινου είδους για εξουσία, ιδιοκτησία και κατοχή όλο και περισσότερου πλούτου μέσω της υπερσυσσώρευσης, σχηματίζει το σύμπλεγμα των εξουσιαστικών νοοτροπιών που είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία των κρατών και των συνόρων τους. Όλα αυτά, μαζί με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επιστήμης στην υπηρεσία της κυριαρχίας, έχουν πλέον στρώσει το έδαφος για την ολοκληρωτική επέλαση του πολιτισμού.

Εγκλεισμός – κοινωνικός έλεγχος

Ως επακόλουθο της εξουσίας, η κυριαρχία έπρεπε να ανακαλύψει μέσα για την προστασία της, απέναντι σε όσους την αμφισβητούσαν. Εκτός από τους στρατούς και τους κάθε είδους μπάτσους της, καθιέρωσε και τον θεσμό του εγκλεισμού. Ένας θεσμός που χρησιμοποιείται ως τιμωρία προς όσους δεν ακολουθούν τις προσταγές της εκάστοτε εξουσίας, αλλά και ως φόβητρο προς όλους όσους θα ήθελαν να αγωνιστούν. Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επιστήμης, αναβαθμίζονται οι φυλακές σε υψίστης ασφαλείας και εισάγονται νέα κατασταλτικά μέσα, ενώ παράλληλα, αυτός ο θεσμός διευρύνεται και επεκτείνεται και έξω από τα κάγκελα της φυλακής, σε κάθε κύτταρο του κοινωνικού ιστού. Ολόκληρο το τεχνοβιομηχανικό σύστημα υπηρετεί την εξουσία, την τροφοδοτεί και τροφοδοτείται και το ίδιο από αυτήν, ενώ το σύνολο της επιστήμης παρουσιάζεται πλέον ως μια σύγχρονη θεότητα, κάτω από την οποία βρισκόμαστε όλοι αδύναμοι.

Η ίδια εξουσιαστική νοοτροπία που εφαρμόζεται από άνθρωπο σε άνθρωπο είτε για την εκμετάλλευση με σκοπό το κέρδος, είτε για τον έλεγχο και σωφρονισμό, εφαρμόζεται και στα άλλα ζώα για περισσότερους αλλά και διαφορετικούς λόγους. Ως απόρροια της αντίληψης του για την ανωτερότητα του επί των άλλων ειδών, ο άνθρωπος εκμεταλλεύεται όλα τα άλλα ζώα με κάθε δυνατό τρόπο προς όφελός του. Από τη σφαγή τους για τροφή, ρουχισμό και προϊόντα πολυτελείας, τα αρρωστημένα βασανιστήρια τους στα ερευνητικά κέντρα στο όνομα της προόδου και της επιστήμης, μέχρι την καθολική αφαίρεση των άγριων ενστίκτων τους στο βωμό του θεάματος και της ανθρώπινης διασκέδασης.

Ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι

Κατά τη διάρκεια του 18ου, 19ου και μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα οι ανθρώπινοι ζωολογικοί κήποι, που τους ονόμαζαν επίσης και εθνολογικά πάρκα ή χωριά νέγρων, αποτελούσαν πηγή εσόδων για τους λευκούς ευρωπαίους αλλά και την ουσιαστική πραγμάτωση των μισαλλόδοξων ρατσιστικών νοοτροπιών τους. Καθώς ο πολιτισμένος ευρωπαίος πάσχιζε να αποδείξει την καθαρότητα της φυλής του, φυλάκιζε ανθρώπους διαφορετικών εθνικοτήτων (από Αφρική, Ασία και Νότια Αμερική), συγκρίνοντάς τους μορφολογικά και συμπεριφορικά με άγρια ζώα. Στην ουσία δηλαδή, αιχμαλώτιζε οτιδήποτε ήταν άγριο και διαφορετικό, είτε ήταν κάποιο ζώο είτε ήταν άνθρωπος. Επιπρόσθετα, περιέφεραν σε κινούμενους ανθρώπινους ζωολογικούς κήπους και Νούβιους, Λάπωνες, Εσκιμώους, Καλμούχους, βουδιστές μοναχούς, Σουδανούς και Ινδιάνους παρουσιάζοντάς τους ως εξωτικά είδη. Τέτοιοι κήποι βρίσκονταν σε μεγάλα αστικά κέντρα όπως η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, η Βαρσοβία, η Βαρκελώνη, το Αμβούργο και άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο.

Ζωολογικοί κήποι

Μέρος της ανθρώπινης εκμετάλλευσης και κυριαρχίας επί των άλλων ειδών και του φυσικού κόσμου, αποτελούν οι κάθε είδους ζωολογικοί κήποι και τα διάφορα λεγόμενα εθνικά πάρκα. Στο πλαίσιο της «ανθρώπινης περιέργειας» για να καλυφθεί το κενό της αποφυσικοποίησής του, η για να ταξινομηθεί επιστημονικά κάθε ζωή στον πλανήτη, ο άνθρωπος σκλαβώνει, εξορίζει και φυλακίζει τα άλλα ζώα σε κλουβιά με σκοπό το θέαμα και το οικονομικό όφελος.

Τα εθνικά πάρκα, με την πρόφαση της προστασίας της άγριας ζωής, όσης τουλάχιστον έχει απομείνει στις γωνιές του πλανήτη που δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί με άλλον τρόπο ο άνθρωπος, εξασφαλίζουν στις εξουσίες μια τεράστια πηγή κέρδους, αλλά και τις προσδίδουν με ευκολία το προσωπείο της περιβαλλοντικής ανησυχίας. Τα σαφάρι, τα κυνηγετικά ταξίδια των πλουσίων της δύσης για τα τρόπαια της σφαγής εξωτικών ειδών, αλλά και τα κονδύλια δισεκατομμυρίων για την διατήρηση των εθνικών πάρκων στο όνομα της πράσινης ανάπτυξης, είναι κομμάτι της κυριαρχίας και της ανθρώπινης ματαιοδοξίας.

Οι συνθήκες της αποικιοκρατίας σε χώρες άγνωστες για τους ευρωπαίους, άνοιξαν νέους ορίζοντες στις επιχειρήσεις του θεάματος. Εκτός από τους ανθρώπινους ζωολογικούς κήπους, που καταργήθηκαν στα μέσα του 20ου αιώνα, υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν οι ζωολογικοί κήποι πολλών ειδών ζώων. Εξορισμένα από το φυσικό τους περιβάλλον, σε καθεστώς αιχμαλωσίας και δημόσιου εξευτελισμού, στοιβάζονται σε μικρά ή μεγαλύτερα κλουβιά κοντά ή μέσα στα αστικά κέντρα. Τα είδη ζώων που βρίσκονται εκεί ποικίλουν από τόπο σε τόπο αλλά ο κανόνας δείχνει πως αιχμαλωτίζονται εξωτικά ζώα από τις άγριες εκτάσεις της Αμερικής, της Ασίας, της Αφρικής και της Αυστραλίας, αλλά και ζώα που ζούσαν ελεύθερα στην Ευρώπη πριν την ολοκληρωτική επέκταση του ανθρώπινου πολιτισμού.

Το θέαμα και η παρακολούθηση της άγριας ζωής για τον αλλοτριωμένο από τη φύση άνθρωπο, αποτελεί ένα φαινομενικό πλησίασμα στη φύση, από την θέση πάντα του ανώτερου, και επισφραγίζει στο μυαλό του την ανθρωποκεντρική νοοτροπία που ενυπάρχει στη βάση της εδραιωμένης πολιτισμένης κοινωνίας. Η «παρατήρηση» είναι ο έλεγχος, η «γνωριμία» είναι η επιστημονική γνώση, η «προστασία» είναι μια ζωή σε αιχμαλωσία, και η «διατήρηση της άγριας ζωής» είναι η διαμόρφωση του νέου κόσμου μακριά από την ενσυναίσθηση και την ισορροπία των οικοσυστημάτων.

Το παράδοξο στην υπόθεση των ζωολογικών κήπων είναι η επιβολή μιας ζωής στην φυλακή, η οποία πλασάρεται ως φυσιολογική, όπου τα ζώα συμπεριφέρονται όπως στο περιβάλλον τους, δημιουργούν οικογένειες και κοινωνικές συμπεριφορές. Στην πραγματικότητα, τα ζώα, όπως και κάθε ον που του στερείται βίαια η ελευθερία, εμφανίζουν συμπεριφορικές διαταραχές, χάνουν τα ένστικτά τους για να παρουσιάζονται πιο φιλικά στους θεατές της φυλακής, και σε πολλές περιπτώσεις, όπως στα δελφινάρια, μαθαίνουν μέσω βασανιστηρίων να εκτελούν κόλπα και παραστάσεις για την μίζερη διασκέδαση του κενού σύγχρονου ανθρώπου.

Επίλογος

Το συμπέρασμα που εύκολα εξάγεται από τα παραπάνω, είναι ότι οι ίδιες φασιστικές νοοτροπίες και λογικές περί ανωτερότητας ενός είδους έναντι σε κάποιο άλλο, δεν κάνουν διακρίσεις. Οι εχθροί της ελευθερίας χρησιμοποιούν χωρίς δισταγμό το καθετί πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη για να ικανοποιήσουν τις ορέξεις τους. Αυτοί που δηλητηριάζουν τη γη, δολοφονούν ανθρώπους όταν δε τους χρειάζονται και εκμεταλλεύονται με κάθε δυνατό τρόπο τους «χρήσιμους», είναι οι ίδιοι που αιχμαλωτίζουν και χρησιμοποιούν για τους εκάστοτε σκοπούς τους και όλα τα υπόλοιπα ζώα.

Και όλοι αυτοί δεν είναι μόνο τα κράτη, η κυριαρχία ή κάποια οικονομική ελίτ, αλλά και ο κάθε ένας που διακατέχεται από τέτοιες λογικές. Γιατί αυτές δεν εντοπίζονται μόνο στους «από τα πάνω» αλλά τις βρίσκουμε μπροστά μας σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας όλων μας».

Διαβάστε επίσης:

Τα άγρια ζώα κινδυνεύουν στους ζωολογικούς κήπους

Όταν τα ζώα αντιμετωπίζονται ακόμα και νεκρά ως τρόπαια εξευτελισμού και εκφοβισμού (βίντεο)